Vỡ mao mạch dưới da – Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Vỡ mao mạch dưới da luôn là mối đe dọa tiềm năng không chỉ dừng lại sức khỏe, thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến tính mạng, hoặc nhẹ hơn là các biến chứng bệnh không ngờ đến. 

Nếu ai hỏi tôi, nỗi sợ trên cơ thể mình là gì? tôi sẽ trả lời ngay rằng đó là máu – máu là điều gì đó rất quan trọng để nuôi sống cơ thể, và việc nhìn thấy máu tôi lại sợ nhìn thấy và toát mồ hôi khi đối mặt chúng trong một thời gian dài.

Vỡ mạch máu là điều tôi không nghĩ rằng ảnh hưởng đến tôi như thế nào, nếu chúng xảy ra. Cho nên, trong bài viết hôm nay hãy cùng mình tìm hiểu rõ ràng hơn về vấn đề vỡ mao mạch cùng các mức độ hiểm nguy từ chúng.

Vỡ mao mạch máu và những nguyên cứu lịch sử

Nguyên cứu chứng vỡ mao mạch máu đầu tiên

Cơ chế thực sự của vỡ mạch dẫn đến ICH là chủ đề được quan tâm đáng kể, và một số nghiên cứu bệnh học đã giải quyết vấn đề này. Và tính trạng tăng huyết áp là một trong những yếu tố gây bệnh chính của việc vỡ giãn mao mạch.

Kể từ khi Charcot và Bouchard mô tả “chứng phình động mạch kê” trong bệnh phẩm não của bệnh nhân, tình trạng ICH tăng huyết áp vào năm 1868 cùng những tổn thương này đã trở thành chủ đề được quan tâm rộng rãi. 

Nguyên cứu chứng vỡ mao mạch máu thứ 2

Ban đầu, nguyên nhân chẩn đoán là do sự giãn nở thực sự của thành động mạch, và vị trí ưu tiên của chúng nằm sâu trong bán cầu.

Tuy nhiên, vào đầu thế kỷ 20, với việc sử dụng kỹ thuật mô học chính xác hơn, Ellis đã có thể chỉ ra rằng chứng phình động mạch kê, hay còn gọi là “chứng phình động mạch giả”, được tạo ra từ tình trạng máu bị hấp thụ bên ngoài thành mạch,từ đó tạo ra “khối máu” bao quanh bởi “phần còn lại của thành mạch” hoặc fibrin tạo nên sự phình mao mạch và có thể dễ vỡ bất cứ lúc nào nếu có sự tác động trực tiếp. 

Hậu quả vỡ mao mạch mạch là biểu hiện chứng bệnh ICH – ám chỉ một tổn thương nguyên phát, có hoặc không có sự tham gia thứ phát dẫn đến sự di chuyển của máu vào thành mạch và hình thành một túi phình. Một trong hai dạng bất thường mạch máu: bóc tách túi phình hoặc đơn giản là “sự suy yếu” của thành mạch do sự kéo dài của tổn thương mô đệm,  sau đó sẽ gây ra vỡ và xuất huyết.

Nguyên cứu chứng vỡ mao mạch máu thứ 3

Trong những năm tiếp theo, chứng phình động mạch kê trong não lại xuất hiện của những bệnh nhân cao huyết áp, chúng được phát hiện qua hình ảnh X-quang của các mẫu não. Green đã cho thấy: hậu quả tổn thương vỡ mao mạch kê não có thể dẫn đến xuất huyết ở các môn vị và thùy trán.

Quan điểm của ông cho rằng; những tổn thương này chủ yếu liên quan đến chứng xơ vữa động mạch và chúng “có thể là nguyên nhân gây ra một số trường hợp xuất huyết não”. 

Tuy nhiên, nghiên cứu cuối cùng xác định mối quan hệ giữa tăng huyết áp và chứng phình động mạch kê được thực hiện bởi Ross Russell là do bởi nguyên nhân khác. Ông đã cho chụp kết hợp giữa mao mạch tử cung với và các mao mạch mẫu não.

Ông đã tìm thấy chứng phình động mạch kê ở 15 trong số 16 não của bệnh nhân cao huyết áp và 10 trong số 38 bệnh nhân huyết áp không cao. Các túi phình được tìm thấy chủ yếu ở hạch nền và ít phổ biến hơn ở khu vực chất xám, trung tâm và vỏ não. 

Ross Russell coi những tổn thương này rất có thể mắc phải, liên quan nhiều đến tăng huyết áp, và có thể liên quan nhân quả đến ICH. Ông bác bỏ quan điểm cho rằng chứng phình động mạch có thể là hậu quả chứ không phải là nguyên nhân của ICH, vì chúng hiện diện trong não của những bệnh nhân tăng huyết áp không có ICH.

Nguyên cứu chứng vỡ mao mạch máu thứ 4

Nghiên cứu này được theo sau bởi một loạt các quan sát được báo cáo bởi Cole và Yates trong một phân tích có hệ thống của 100 bộ não của bệnh nhân cao huyết áp và một số lượng tương đương bộ não của những người không cao huyết áp.

Phình mạch mật được tìm thấy ở 46% não tăng huyết áp nhưng chỉ ở 7% não không cao; hơn nữa, chúng xảy ra ở 85% bệnh nhân tăng huyết áp với ICH lớn và ở tất cả những người có xuất huyết “khe” nhỏ, điều này cho thấy rằng các xuất huyết nhỏ có thể là do “rò rỉ” vi mạch.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu này không thiết lập mối quan hệ giữa các vi mạch và vị trí chảy máu, do đó không chứng minh được rằng những rò rỉ này có vai trò nhân quả trong ICH.

Nguyên cứu chứng vỡ mao mạch máu thứ 5

Năm 1971, Fisher báo cáo nghiên cứu về hai bộ não có chứa ba ICH (1 pontine và 2 putaminal) bằng các phần nối tiếp của các khối mô chứa xuất huyết. Trong cả hai trường hợp xuất huyết âm đạo, các vị trí chảy máu động mạch chính được xác định cùng với nhiều vị trí xuất huyết thứ phát. 

Nguyên nhân thứ hai được cho là kết quả của sự phá vỡ cơ học và làm rách các mạch nhỏ hơn ở ngoại vi của khối máu tụ mở rộng. Trong ICH pontine, chỉ các vị trí chảy máu thứ phát được nhận biết. Không có trường hợp hình thành vi mạch nào được tìm thấy liên quan đến khối máu tụ.

Trong khi “lipohyalinosis” là một bất thường phổ biến của thành các động mạch nhỏ chứa các vị trí chảy máu. Phình mạch mật được xác định trong cả hai trường hợp xuất huyết, mặc dù không liên quan đến điểm xuất huyết.

Fisher cho rằng các túi phình không phải là nguồn gây xuất huyết lớn và nhiều khả năng là kết quả cuối cùng của các vị trí vỡ động mạch nhỏ cũ (“giai đoạn cuối của một thoát mạch hạn chế”).

Một năm sau, Fisher đã báo cáo chi tiết về các loại vi mạch được tìm thấy trong não của những bệnh nhân cao huyết áp. Ông mô tả các dạng vi mạch “saccular”, “lipohyalinotic” và “fusiform” và gợi ý rằng dạng lipohyalinotic có thể là quá trình cơ bản của ICH (cũng như các ổ nhồi máu tuyến lệ).

Ông coi các giống hình tròn và hình dạng ít có khả năng là yếu tố quan trọng trong quá trình sinh bệnh của ICH. Trên cơ sở của hai nghiên cứu này, Fisher kết luận rằng ICH tăng huyết áp rất có thể là kết quả của vỡ một hoặc hai động mạch lipohyalinotic, sau đó là vỡ động mạch thứ phát ở ngoại vi của khối máu tụ lớn dần theo kiểu thác hoặc tuyết lở.

Ảnh hưởng vỡ mao mạch máu

Giãn mao mạch không hề gây ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe con người. Nhưng hiện tượng giãn mao mạch gây mất thẩm mỹ, mất điểm về nhan sắc. Cảm giác ngại ngùng vì thiếu tự tin do những mạch máu xanh đỏ trên da mặt, da chân khiến phái đẹp e ngại. Đồng thời, sự xuất hiện của giãn mao mạch khiến da trông sần sùi, kém mịn màng và chắc khỏe.

Tuy nhiên, tình trạng giãn mao mạch máu, hay phình động mạch kéo dài có thể sẽ bị vỡ mao mạch máu sẽ là yếu tố ảnh hưởng đến xuất huyết não có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như:

• Liệt nửa người: Theo thống kê của các chuyên gia y tế có tới hơn 90% người bị xuất huyết não phải chịu biến chứng này sau phục hồi. Đây là loại di chứng xuất huyết não nặng nề nhất, khiến người bệnh không thể chủ động trong cuộc sống của mình, gây khó khăn đi lại, khó cử động tay cân.
• Chứng rối loạn tâm lý: Người bệnh thường rối loạn tâm lý do vừa trải qua cú sốc lớn về tinh thần, luôn có cảm giác cô đơn buồn tủi, vô dụng khi thấy mình bị bệnh nằm một chỗ, phải phụ thuộc vào người thân chăm sóc.
• Rối loạn ngôn ngữ: Người bệnh xuất huyết não sẽ bị méo miệng, phát âm không tròn vành rõ tiếng như lúc khỏe mạnh, có một số âm không phát ra được hoặc bị mất nguyên âm cuối. Trong trường hợp nặng, khả năng ngôn ngữ của người bệnh chỉ bập bẹ như trẻ đang tập nói.

Rối loạn nhận thức: Như trí nhớ giảm sút, lơ mỡ, lú lẫn, thờ ơ, không nhớ được những gì đã xảy ra trong một khoảng thời gian.

Rối loạn nuốt: Người xuất huyết não khi nuốt dễ bị sặc, nuốt khó, không nhai được…

Rối loạn hô hấp: Người bệnh dễ dẫn đến suy hô hấp, tụt lưỡi, sặc tắc đờm… gây ra viêm phổi.

• Không tự chủ tiểu tiện: Đây là biến chứng phổ biến nhất với những bệnh nhân bị xuất huyết não, khiến người bệnh gặp nhiều bất tiện trong cuộc sống, dễ cáu gắt, mệt mỏi và bức bối.

Khắc phục tình trạng vỡ, giãn mao mạch máu

Để khắc phục nhanh chóng tình trạng vỡ mạch máu cần nắm bắt được nguyên nhân vỡ mạch máu dưới da là gì. Tuy nhiên, khi tổn thương nhẹ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản tại nhà để khắc phục như sau:

• Chườm đá vị trí tổn thương khoảng 15 phút mỗi lần và thực hiện từ 4 đến 5 lần mỗi ngày, áp dụng khi vỡ mạch dưới da không bị vết thương hở trên bề mặt.
• Cố gắng không cử động nhiều tại vị trí bị thương tổn đồng thời dùng gối hoặc dụng cụ khác để kê vết thương lên cao.
• Hạn chế tiếp xúc vị trí vỡ mạch máu bằng nước nóng hay nước âm trong 2 ngày đầu tiên sau khi xảy ra thương tổn. Sau đó 3 ngày, khi vết thương đã giảm sưng đau mới được thực hiện áp nóng bằng túi nước nóng hoặc chườm khăn nóng,…
• Khi vết thương giảm sưng đau, nên thực hiện các thao tác massage nhẹ nhàng xung quanh để mau chóng tan máu bầm và hồi phục.
• Điều trị giãn mao mạch trước khi chúng vỡ là phương án giúp khắc phục tốt tình trạng vỡ mao mạch trực diện nhất, việc điều trị này có thể áp dụng các ứng dụng máy laser điều trị mao mạch, giúp giảm tình trạng giãn mao mạch, xóa mao mạch và hạn chế sự phát tan mao mạch.

Nếu bạn đang nhận thấy giãn vỡ mao mạch máu mình đang ở tình trạng phức tạp hơn, hãy điều trị và đến thăm khám ngay tại các cơ sở chuyên môn, uy tín, bác sĩ có tay nghề để điều trị hợp lý và hiệu quả an toàn hơn.

Trên là bài viết chia sẻ về tình trạng giãn nở mao mạch máu và hậu quả vỡ mao mạch máu mà bạn cần hết xuất cẩn thận đề phòng và điều trị ngay để hạn chế tối thiểu các biến chứng nặng nề. Nếu tình trạng giãn mao mạch của bạn đang ảnh hưởng đến việc vỡ mao mạch hoặc thẩm mỹ, bạn có thể tìm mua ngay máy điều trị giãn mao mạch, hoặc đến các cơ sở điều trị uy tín, chất lượng.